بررسی کتابخانه های آموزشگاهی بر اساس کندوکاوی اجمالی در آمار رسمی وزارت آموزش و پرورش

در این پژوهش بر اساس آخرین آمار رسمی سالانه وزارت آموزش و پرورش در سال تحصیلی 86-1385، مسایل مربوط به کتاب و کتابخانه وکتابدار آموزشگاه­های کشور مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. بر پایه یافته پژوهش در سال تحصیلی  86-1385، 15 میلیون دانش­آموز و یک میلیون معلم و کارمند، به تعلیم و تربیت اشتغال داشته­اند. در کل کشور 145241 آموزشگاه موجود بوده که فقط در 22118 آموزشگاه کتابخانه وجود داشته است. در نتیجه در 123123 باب آموزشگاه هیچ نوع کتابخانه­ای موجود نبوده است. از این آمار سهم شهرها 50942 باب آموزشگاه و سهم روستاها 72181 باب آموزشگاه بوده است. به عبارت دیگر 6/75 درصد آموزشگاه­ها در شهرها و 7/92 درصد آموزشگاه­ها در روستاها، فاقد هر نوع کتابخانه­ای بوده­اند. در مجموع کتابخانه­های آموزشگاهی 5035 نفر مرد و زن به عنوان کتابدار مشغول بوده­اند که 4650 نفر (35/92 درصد) آن­ها در شهرها و 385 نفر (65/7 درصد) در روستاها شاغل بوده­اند. کمبود کتابخانه و کتاب و کتابدار در روستاها محسوس­تر و بیشتر است. از 5/46 میلیون جلد کتاب موجود در کتابخانه­ها چهارپنجم آن­ها در کتابخانه­های آموزشگاهی شهرها و یک­پنجم آن­ها در کتابخانه­های آموزشگاهی روستاها جای گرفته­اند. آمار آموزش و پرورش از کیفیت و نوع کتاب­ها هیچ نوع اطلاعی به دست نمی­دهد. ولی پیشینه یافته­ها نشان می­دهد که با گردآوری مجموعه­های غیر همگن، یکسویه و سلیقه­ای در آموزشگاه­ها، خواسته­ها و نیازها و علاقه­های واقعی دانش­آموزان، نادیده گرفته شده است. نتیجه حاصل از این بررسی نشان می­دهد که کتابخانه­های آموزشگاهی ایران، به طور کلی در وضعیت­های نامطلوبی به سر می­برند.